BioForum dient bezwaarschrift in tegen PAS
15 juni 2022
BioForum dient een bezwaarschrift in tegen het PAS-ontwerp. Ze vragen onder meer om een systeemaanpak, die in het huidige voorstel volledig ontbreekt.
Samenvatting van onze bezwaren
- BioForum onderschrijft de instandhoudingsdoelstellingen voor Europees beschermde natuur en de nood aan een rechtszeker kader voor de landbouwsector. Deze problematiek, samen met alle andere (milieu)problemen waar landbouw mee te maken heeft, vergt een geïntegreerd, samenhangend beleid. Dergelijke systeemaanpak ontbreekt volledig in dit PAS.
De stikstofcrisis en de vele andere (omgevings)crisissen waar de landbouw mee te maken heeft, vergt een visie op de toekomst van de landbouw. Enkel een landbouwsysteem gericht op circulariteit en grondgebondenheid, in samenwerking met de natuur, kan omgaan met de vele uitdagingen die de omgeving oplegt. BioForum is van mening dat meer werk moet gemaakt worden om circulaire, agro-ecologische landbouw, zoals biologische productie, te stimuleren omdat dit type landbouw robuust is naar de toekomst toe. Beleid dat dit tegenwerkt, is slecht beleid.
- Het PAS zet echter in op technologie die de ammoniakuitstoot in theorie aanpakt maar abstractie maakt van alle andere problemen en zelfs nieuwe problemen creëert, zoals in het geval met de luchtwassers (water- en energieverbruik, nood aan grote hoeveelheden sterk zwavelzuur…). Uit studies blijkt dat de effectiviteit van AEA-stalsystemen en luchtwassers zelfs overschat wordt. Deze (end-of-pipe) technologieën zijn bovendien niet aangepast aan de biologische manier van werken en zijn in veel gevallen strijdig met het biologische lastenboek en de achterliggende biologische principes.
- Omwille van die reden is het niet meer dan terecht dat er voor biologische producenten een correctiemechanisme is. Biologische landbouw vertrekt immers wel degelijk van een systeembenadering die rekening houdt met meerdere problematieken tegelijk, waaronder dierenwelzijn. Bovendien hebben biostallen kenmerken die de ammoniakuitstoot inperken (bv. de lagere temperatuur), maar daar houdt het PAS geen rekening mee. Het PAS maakt ook geen onderscheid tussen circulaire en grondgebonden systemen enerzijds en anderzijds systemen met veel import van stikstof via kunstmest en overzeese soja (veevoer). Die stikstofimport in het landbouwsysteem is dé oorzaak van het stikstofprobleem. Daar maakt het PAS geen enkele melding van, laat staan dat het oplossingen biedt.
Het correctiemechanisme voor biologische landbouw is positief maar beperkt zich helaas tot biobedrijven met een impactscore lager dan 1%. Biologische bedrijven met een hogere impactscore moeten ook voldoen aan het biologische lastenboek. Hen rest niets anders dan de dierenaantallen te verminderen. Veelal hebben deze bedrijven destijds, bij de omschakeling, al de dierenaantallen ingeperkt. BioForum vraagt dat ook de biologische bedrijven met een impactscore hoger dan 1% vrijgesteld worden van de reductiepercentages, net zoals het geval is met 1) de bedrijven die al geïnvesteerd hebben in een ammoniakemissiearme stal (in het geval van varkens- en pluimveebedrijven) en 2) bedrijven met de diercategorieën en productiesystemen waarvoor geen erkende maatregelen voorhanden zijn of niet vervat zijn in de generieke reductiemaatregelen. Zoniet, is er duidelijk sprake van discriminatie ten aanzien van de biologische sector.
- BioForum vraagt bovendien om werk te maken van een PAS-lijst met maatregelen die eenvoudig te implementeren zijn (of al courant ingevoerd zijn) in de biosector. Om dit mogelijk te maken vragen we bijkomend budget voor onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek, dat nodig is om (eenvoudige) maatregelen op de PAS-lijst te laten opnemen.
- Tot slot heeft BioForum ernstige vragen bij de rechtszekerheid van dit PAS. Gezien het gebrek aan een systeembenadering, de onzekerheid omtrent de effectiviteit van de AEA- en end-of-pipe-technologie en het feit dat men onvoldoende ver vooruit kijkt, vrezen we dat het PAS niet in staat zal zijn om de vooropgestelde doelstellingen te realiseren. BioForum vraagt om werk te maken van een gebieds- (en zelfs bedrijfs-)gerichte geïntegreerde aanpak binnen een participatief traject om de doelen effectief te bereiken en op die manier te zorgen voor rechtszekerheid.