Europa wil greenwashing verbieden

De nieuwe regels moeten misleidende milieuclaims en greenwashing aanpakken. Betrouwbare claims en labels moeten het vertrouwen van de consument in milieuclaims opkrikken en een level-playing field creëren voor bedrijven.

Het voorstel gaat over vrijwillige claims die in B2C-context gemaakt worden door bedrijven omtrent de milieu-impact of de milieuvriendelijkheid van hun product, hun dienst of hun bedrijf. Het gaat daarbij zowel om claims in tekstuele vorm als om claims die vervat zitten in een label. Het voorstel beperkt zich niet tot voedingsproducten en -activiteiten. Claims die vallen onder specifieke EU-wetgeving (vb. bio) vallen niet onder het voorstel.

Claims moeten gefundeerd en geverifieerd zijn. Hieronder vatten we de voornaamste vereisten samen:

• Claims moeten met algemeen erkende wetenschappelijke gegevens worden gestaafd, ze moeten kijken naar de relevante milieu-impacten in het licht van de levenscyclus, met aandacht voor de eventuele trade-off's op andere milieuaspecten.
   
• Als producten of organisaties met andere producten en organisaties worden vergeleken, moeten deze vergelijkingen fair zijn, gebaseerd op gelijkwaardige gegevens bekomen op gelijkwaardige manier.
   
• Wanneer milieuclaims gecommuniceerd worden, moet ook voldoende info worden meegegeven, zoals de onderliggende studies en berekeningen en een duidelijke samenvatting voor consumenten.
   
• Claims of labels waarbij wordt gebruik gemaakt van geaggregeerde scores of rankings van het totale milieueffect zijn enkel mogelijk volgens rekenregels en milieulabel-schema’s vastgesteld onder regels van de Europese Unie.
   
• Milieulabel-schema’s moeten transparant en wetenschappelijk onderbouwd zijn en de proliferatie ervan moet worden beheerst. Regelingen op EU-niveau moeten worden aangemoedigd. Nieuwe overheidsregelingen die niet op EU-niveau zijn ontwikkeld, zijn niet toegestaan. Nieuwe particuliere regelingen zijn alleen toegestaan als ze toegevoegde waarde hebben op vlak van milieu-ambities ten opzichte van de bestaande regelingen en vooraf zijn goedgekeurd. Er komt een up-to-date lijst van alle erkende milieulabel-schema’s.
   
• Milieuclaims en -labels moeten geverifieerd worden en regelmatig worden bijgewerkt. Na positieve verificatie wordt een conformiteitsattest afgeleverd.
   
• Er wordt een systeem opgezet voor controle, handhaving en klachtenbehandeling.

Volgens het voorstel worden micro-ondernemingen (minder dan tien werknemers en een omzet van minder dan twee miljoen euro) worden vrijgesteld van de verplichtingen van dit voorstel, tenzij ze de regels zelf willen toepassen. Daarnaast worden lidstaten aangezet om bijkomende ondersteuningsmaatregelen te voorzien voor KMO’s.

Er werd verwacht dat dit voorstel van richtlijn enkel naar de PEF en OEF-methode van de Commissie zelf (Product Environmental Footprint en Organisational Environmental Footprint) zou verwijzen als basis voor de fundering van claims. Dit is echter slechts deels het geval. Bedrijven kunnen deze methodes gebruiken ter ondersteuning, maar de commissie oordeelt dat de footprint methodes nog tekortschieten op bepaalde vlakken, zoals duurzaamheid van de visstock, biodiversiteit en natuurbescherming op landbouwniveau en verschillende landbouwmethodes, claims omtrent herbruikbaarheid of recycleerbaarheid, waardoor ook andere of bijkomende methodes voor fundering aangewezen zijn.

Het gaat hier om een voorstel van richtlijn. Heel wat stappen zijn nog nodig vooraleer de tekst definitief wordt. Eens de definitieve tekst is aangenomen en gepubliceerd, moet deze ook nog omgezet worden in wetgeving van iedere lidstaat. Het duurt dus sowieso nog meerdere jaren eer dit alles uitwerking zal hebben in de praktijk.

Bron: FEVIA