Biologische teelt is gemiddeld twee keer zo milieuvriendelijk blijkt uit Zwitsers onderzoek
Zwitserse onderzoekers hebben in een uniek langetermijnonderzoek voor de eerste keer de sterke en zwakke punten van verschillende landbouwsystemen experimenteel onderzocht. Op het gebied van ecosysteemdiensten staat de biolandbouw op alle fronten op kop.
Biologische levensmiddelen zijn in Zwitserland gemiddeld zo'n 50 procent duurder dan gangbaar geteelde levensmiddelen. De concrete voordelen van bioproducten voor het milieu lieten zich tot nu toe echter niet precies kwantificeren. Nu levert een Zwitsers onderzoeksteam onder leiding van Agroscope voor het eerst cijfers op dit gebied. In een tien jaar durende studie hebben ze systematisch de ecologische, agronomische en economische sterke en zwakke punten onderzocht van vier verschillende teeltsystemen (van conventioneel geploegd tot biologisch met minimale grondbewerking). De resultaten werden onlangs gepubliceerd in 'Science Advances'.
Grote verschillen
Volgens de studie komen biologische en bodemvriendelijke teeltmethoden ten goede aan milieuaspecten die van belang zijn voor de landbouw, zoals biodiversiteit, bodem, water en lucht. Biologische landbouwsystemen zijn gemiddeld twee keer zo gunstig voor het milieu als conventionele landbouw met grondbewerking. "Als je naar alle milieueffecten kijkt, staat de biologische landbouw duidelijk op kop", zegt Marcel van der Heijden, hoofd van de studie bij Agroscope. De meest opvallende verschillen betreffen de biodiversiteit. Een akker die op biologische wijze wordt bewerkt, heeft 230% meer diversiteit aan plantensoorten dan een akker die op conventionele wijze wordt bewerkt. "Biologische landbouw en landbouw zonder grondbewerking zijn ook gunstiger voor het bodemleven. We vonden 90% meer regenwormen in de biologische percelen en zelfs 150% meer in de no-till percelen", voegt hij er aan toe.
Als je naar alle milieueffecten kijkt, staat de biologische landbouw duidelijk op kop.
Bio is minder erosiegevoelig
De bovengenoemde verschillen werden waargenomen voor alle akkerculturen, hoofdzakelijk als gevolg van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest. In de biologische landbouw, waar geen chemisch-synthetische gewasbeschermingsmiddelen noch kunstmest worden gebruikt liggen de resultaten voor de ecotoxiteit ook gemiddeld 81 procent lager.
Een andere belangrijke factor is de bodembewerking. Wanneer je de bodem omwoelt, stel je hem bloot aan erosie door wind en water," verklaart Raphael Wittwer, hoofdauteur van de studie. In vergelijking met conventioneel geploegde bodems geven verminderde grondbewerking en beide vormen van biologische landbouw betere resultaten, waarbij de erosie met 46 tot 93% wordt verminderd.
Groeipotentieel van bio
De opbrengsten van de biologische landbouw (met en zonder grondbewerking) waren gemiddeld 22% lager dan die van de conventionele systemen met ploegen. "De biologische landbouw heeft nog een groot verbeteringspotentieel wat de opbrengst betreft", legt Raphael uit. Dit varieert van de selectie van resistente variëteiten tot de verbetering van de biologische gewasbescherming en de optimalisering van de bemesting.
Volgens de studie hebben de vier bestudeerde teeltsystemen allemaal hun voor- en nadelen. Vanuit systemisch oogpunt zijn biologische landbouw en 'no-till'-landbouw, die de bodem in stand houdt, echter evenwichtiger uit het oogpunt van opbrengst en milieueffect. Uiteindelijk hangt de waardering af van hoe de verschillende ecosysteemdiensten worden gewogen en wat de doelstellingen zijn. Deze studie geeft mogelijke richtingen aan.
Wittwer R. et al. (2021). Organic and conservation agriculture promote ecosystem multifunctionality. Science Advances (lien ci-dessous).
